کاشی چسبی Quality در مقابل Quantity
پس از یک درگیری تقریباً بینتیجه و مساوی، سپاه ایران به سمت شرق و به سوی تنگهها و آبکندها عقبنشینی کرد، ظواهر نشانگر پیروزی عثمانیها بود ولی ناگهان اسماعیل میرزا با نیرویی تازهنفس از کمینگاه بر اسکندرپاشا و افرادش یورش میبرد. رفتارهای اسماعیل میرزا نهایتاً احساس مذهبی پدر را جریحهدار کرد. شاه تهماسب برای سرکوبی آنان، اسماعیل میرزا را به آنجا فرستاد. اسماعیل میرزا برای نرم کردن دل پدر دست به این امور میزد تا بلکه شاه برای آزادی وی ترغیب گردد. شاه اسماعیل دوم در سالهای طولانی در زندان مجالی پیدا کرد تا بیشتر بیندیشد و متوجه پیامدهای کینهتوزی مذهبی و غلو در تبرا که در آن زمان ملازم با لعن به مقدسان مذهبی سنیان بود گردید و آن را برای دنیای اسلام و مسلمانان زیانبخش دانست. دستور آوردن اسماعیل میرزا از هرات توسط سوندوکبیگ افشار اجرا گردید. در خلال جنگهای ایران و عثمانی، اسماعیل میرزا روزی دستبرد سنگینی به سپاه عثمانی میزند بهطوریکه ۳۰۰۰ شتر تجهیزات آمادی و خواربار را از سپاه عثمانی میرباید. برخی مورخان سبب زندانی شدن او را اهمال در کار فرماندهی هنگام یکی از جنگهای عثمانی و ایران که به شکست ایران منجر شده بود برشمردهاند. شاه تهماسب قصد داشت در جشنی هم از سپاهیان و سرداران جنگهای ایران و عثمانی تقدیر کند و هم مراسم ازدواجی برای اسماعیل میرزا بر پا کند.
اسماعیل میرزا به فرمان شاه تهماسب یکم با علی سلطان تکلو به هرات رفت. علی سلطان تکلو مأمور بود که وی را به محمدخان شرفالدین اوغلی امیرالامرای هرات بسپارد و محمدمیرزا (بعداً شاه محمد خدابنده) را با خود به قزوین (پایتخت) آورد. حکمران هرات بود و محمدخان شرفالدین اوغلی امیرالامرای هرات از طایفه تکلو به عنوان لله او منصوب شده بود. اسماعیل میرزا در مجموع چهار بار حمله سلطان سلیمان پادشاه قدرتمند عثمانی به ایران را دفع کرد و از خود رشادتها ابراز داشته و پیروزیها به دست آورده بود. ، اسماعیل به دستور شاه تهماسب و در پاسخ به نامه اهانتآمیزی از جانب سلطان سلیمان قانونی، به مناطق وان، وسطان، ارجیش عادلجواز در ارمنستان حمله کرد و آنجا را غارت کرد و با غنائم زیادی به اردوی سپاه ایران بازگشت. در برخی کتب تاریخی عثمانی نوشته شده که چون اسماعیل میرزا بدون اجازه شاه تهماسب به قلعههای مرزی عثمانی حمله میکرد، شاه او را از مرزهای عثمانی دور کرد و به خراسان (هرات) فرستاد.
هنگامی که اسماعیل میرزا ۱۹ سال داشت با سپاه خود به سمت شمال غرب راه افتاد، این لشکرکشی در حقیقت نخستین رزم واقعی وی با ارتش عثمانی بود. روزنامه دنیای اقتصاد. ۱۹ دی ۱۳۸۵. بیبیسی فارسی. ۱۹ مارس ۲۰۲۰. ۲۲ مهر ۱۳۹۲. بایگانیشده از اصلی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۰. بایگانیشده از اصلی در ۹ اکتبر ۲۰۱۶. کسروی بر این باور است که خروج ایشان به علت قطع کمکهای مالی بود که از طرف اتابک اعظم برای بستنشینان فرستاده میشد. معصومبیگ صفوی وزیر اعظم شاه وی را در ساوه تحویل گرفت و به قلعه قهقهه برد و زندانی کرد. طرف مقابل اسماعیل میرزا، اسکندر پاشا بود که در قلعه ارزروم سنگر گرفته بود. فرماندهان قلعه هر ۲ سال یک بار عوض میشدند و از طرف شاه تهماسب دستور اکید داشتند که از اسماعیل میرزا سخت مراقبت کنند. این کوهستان از نرمهگردن (میانهٔ نرمهلات و گرمارود) آغاز شده و به طرف غرب ادامه پیدا کرده است. وینچنزو دلی الساندری دربارهٔ دلیل حبس اسماعیل در سفرنامه ونیزیان مینویسد: «این اسماعیل به خصوص محبوب پدر است. اما برای بررسی دلیل اینکه چرا فساد در ایران کنترل نمیشود باید به کارکردهای تصمیمات اساسی و ساختاری در ایران اشاره کرد.
وینچنزو دلی الساندری گزارش میدهد که شاه تهماسب گاهی دختران زیبایی را برای تفریح خاطر اسماعیل میرزا به دژ میفرستاد ولی وی هیچ اعتنایی به آنها نمیکرد و دلیل رفتار خود را چنین توجیه میکرده که همین قدر کافی است که با شکیبایی مدت زندان خود را تحمل کنم و اصولاً نمیخواهد کودکانش در محبس متولد شوند. اسکندربیگ منشی در تاریخ عالم آرای عباسی طول مدت حبس وی را نوزده سال و شش ماه و بیست و یک روز بر حسب سال قمری یا نوزده سال و چهار روز با محاسبه گاهشماری غربی، ذکر میکند. شاه اسماعیل دوم سلحشوری توانمند با امتیازاتی عالی در طول نبردهای شاه تهماسب یکم با سلیمان یکم عثمانی بود. اسماعیل میرزا در سن ۲۴ سالگی به زندان میافتاد و تا ۴۳ سالگی مدت حبس او ادامه پیدا میکند. ظاهراً در مدت آغازین حبس، وی را در غل و زنجیر نگاه میداشتند ولی بعدها آزادی عمل بیشتری به وی دادند چنانچه میتوانست به فضای باز جلوی قلعه بیاید و هوای آزاد کوهسار را تنفس کند. به دستور اسماعیل میرزا، جمجمههای ترکان که نزدیک ارزروم به دست آورده بودند در برابر قلعه آویختند. اغلب در پای دیوار پر شیب قلعه، قلندرهایی جمع میشدند و اتراق میکردند و اسماعیل میرزا از برج و قرارگاه خود با آنان صحبت میکرد و صدقهای برایشان به پایین میانداخت.
اگر از نوشتن این مطلب لذت بردید و مطمئنا می توانید اطلاعات بیشتری در مورد کاشی پرنیان لطفا از صفحه ما بخواهید.